รหัสโครงการ
สัญญาเลขที่ 56-ข-017
งวดที่ 1
แบบรายงานการดำเนินงานฉบับสมบูรณ์ (ส.3)
ชื่อโครงการ อาหารเป็นยาสมุนไพร: กรณีศึกษาจังหวัดสงขลา (Food as herbal medicine: A case study of Songkhla province)
กิจกรรม | ผลงาน (ระบุวัน เวลา ลักษณะกิจกรรมที่ทำ จำนวนคน และภาคี) | ผลสรุปที่สำคัญ | ประเมินผล คุณภาพกิจกรรม | |||
---|---|---|---|---|---|---|
4 | 3 | 2 | 1 | |||
ทบทวนข้อมูลอาหารที่ใช้เป็นยาในการป้องกันและรักษาโรค | วันที่ 1 มิถุนายน 2556 เวลา 00:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำสืบค้นตำรับอาหารที่ใช้บำบัด รักษา ป้องกัน และเป็นยาบำรุง |
รวบรวมข้อมูลได้ประมาณ 60% ของทั้งหมด
ปัญหา/แนวทางแก้ไขในบางกลุ่มโรคยังไม่สามารถค้นหาข้อมูลตำรับอาหารที่ใช้ในการบำบัด ป้องกัน และรักษา ซึ่งอยู่ในระหว่างการสืบค้น ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ประชุมคณะดำเนินงาน | วันที่ 1 มิถุนายน 2556 เวลา 07:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำได้ทำการประชุมคณะผู้ดำเนินงานในโครงการ เพื่อทำการวางแผนการดำเนินงาน การคะดเลือกพื้นที่ลงสำรวจ รวมถึงการติดต่อประสานงานในพื้นที่ที่ได้คัดเลือก |
พบแหล่งที่จะทำการลงพืนที่สำรวจ เช่น ตำบลท่าข้าม อำเภอจะนะ ตำบลชะแล้ ตำบลควนรู อำเภอระโนด อำเภอสิงหนคร เป็นต้น ปัญหา/แนวทางแก้ไขการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ในบางพื้นที่ค่อนข้างซับซ้อน และล่าช้า ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
การค้นคว้าแหล่งผลิตและวิธีการใช้อาหารเป็นยาในการป้องกันและรักษาโรค (ต.ท่าข้าม) | วันที่ 1 สิงหาคม 2556 เวลา 00:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำลงพื้น ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เพื่อสำรวจการใช้อาหารเป็นยาสมุนไพร และสำรวจแนวทางเพื่อลงพืื้้นที่จริงต่อไป |
พบกลุ่มเป้าหมาย เพื่อที่จะทำการสำรวจริงในครั้งถัดไป ได้พูดคุยกับปราชญ์ชาวบ้านเรื่องการใช้ยาสมุนไพร ในการรักษาโรค และกลุ่มแม่บ้านที่ผลิตเครื่องแกงสมุนไพร ได้วางแผนนัดหมายในการลงพื้นที่จริงเพื่อเก็บข้อมูลในครั้งถัดไป (1 กันยายน 2556) ปัญหา/แนวทางแก้ไขต้องรวบรวมบุคคลที่มีองค์ความรู้ทางอาหาร และการใช้สมุนไพร ในพื้นที่มาร่วมพูดคุย เพื่อหาแนวทางในการสำรวจต่อไป ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
จัดทำแบบสำรวจภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรในท้องถิ่น | วันที่ 1 กันยายน 2556 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำลงพื้นที่สัมภาษณ์หมอพื้นบ้านหรือปราชญ์ชาวบ้าน รวมไปถึงผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับอาหารเป็นยาสมุนไพร |
ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ลงสำรวจพื้นที่ ต.ท่าข้าม | วันที่ 1 กันยายน 2556 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำทำการลงสำรวจพื้นที่ตำบลท่าข้ามเพื่อเก็บข้อมูลอาหารเป็นยาสมุนไพร |
ปัญหา/แนวทางแก้ไขหมอพื้นบ้านบางท่าน ไม่ใช่หมอที่มีความชำนาญทางด้านสมุนไพร แต่ชำนาญทางด้านการต่อกระดูกหรือการนวด ทำให้ขาดข้อมูลที่ต้องการ ดังนั้นในการลงพื้นที่ครั้งต่อไป จะต้องประสานงานกับเจ้าหน้าที่ในชุมชนให้ทราบถึงจุดประสงค์ในการสำรวจเพื่อให้ได้หมอพื้นบ้านที่มีเชี่ยวชาญทางด้านสมุนไพร |
||||
วัสดุต่างๆที่ใช้ในกิจกรรมต่างๆของโครงการอาหารเป็นยาสมุนไพร | วันที่ 1 ตุลาคม 2556 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำมีการใช้วัสดุต่างๆ สอดคล้องกับกิจกรรมของโครงการ |
มีการใช้วัสดุต่างๆ สอดคล้องกับกิจกรรมของโครงการ ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ลงพื้นที่สำรวจ จะนะ ควนเนียง สิงหนคร ระโนด | วันที่ 14 ธันวาคม 2556 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำทำการสัมภาษณ์ หมอพื้นบ้าน ในพื้นที่ดังกล่าว เกี่ยวกับการใช้อาหารเป็นยาสมุนไพร |
ได้สูตรอาหารข้าวยำสมุนไพรที่แตกต่างไปจากร้านค้าทั่วๆไป โดยใช้ใบสดของสมุนไพรทำเป็นผักข้าวยำ เพื่อช่วยกระตุ้นการเจริญอาหาร และได้สูตรยำดอกไม้สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน จากการสัมภาษณ์หมอพื้นบ้านที่มีความเชี่ยวชาญในการใช้สมุนไพรพบข้อมูลอาหารเป็นยาสมุนไพรและตำรับยาสมุนไพร โดยเน้นไปทางโรคเบาหวาน ความดันโลหิต โรคสตรี และอาหารที่เป็นยาอายุวัฒนะ และโดยปกติในการรักษาโรคนั้นจะใช้ตำรับยารักษาโรคเป็นส่วนใหญ่ และใช้อาหารเป็นส่วนเสริมในการช่วยฟื้นฟูร่างกายเท่านั้น ปัญหา/แนวทางแก้ไขโดยทั่วไปแล้วหมอพื้นบ้านมักใช้สมุนไพรเพื่อเป็นยารักษาโรค น้อยครั้งที่จะพบว่ามีการใช้สมุนไพรเป็นอาหารเพือบำบัดรักษาโรค แต่ในทางกลับกัน สมุนไพรบางชนิดที่หมอพื้นบ้านใชรักษาโรค ประชาชนทั่วก็รับประทานเป็นผัก หรือ ส่วนประกอบของอาหารอยู่แล้ว ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ._ ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
วิเคราะห์ข้อมูลสรรพคุณทางยาของตำรับอาหารที่พัฒนาขึ้น | วันที่ 1 มกราคม 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำนำข้อมูลที่ได้จากการลงพื้นที่และการทดลองเตรียมสูตรตำรบอาหารมาวิเคราะห์ควบคู่กับข้อมูลทางวิชาการที่มีรายงาน |
ได้ตำรับอาหารสำหรับผู้ป่วยแต่ละกลุ่มโรค ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ทดลองปรับสูตรตำรับอาหาร | วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำทดลองปรับสูตรอาหารในแต่ละสูตรตามที่ได้สำรวจมาทั้งหมด 17 เมนู |
5. ตำหรับอาหารเป็นยาสมุนไพร; ถอนพิษ ดับพิษ
ปัญหา/แนวทางแก้ไขสมุนไพรบางตัวหายากในบางฤดู เช่น อุตพิต ซึ่งจะเจริญเติบโตได้ดีในฤดูฝน ในช่วงฤดูร้อนจะหายาก ทำให้ไม่ได้ทดลองในส่วนของเมนูยำอุตพิต ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
จัดทำฐานข้อมูลตำรับอาหารสมุนไพร | วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำรวบรวมข้อมูลทั้งหมดที่ได้จากโครงการ มาจัดทำเอกสารสรุปสูตรตำรับอาหารสมุนไพรที่เหมาะสมกับผุ้ป่วยแต่ละกลุ่มโรค โดยบอกระบุส่วนผสมและวิะีการเตรียมอาหาร ในรูปแบบเอกสารสำหรับเผยแพร่เช่น คู่มือขนาดพกพา โปสเตอร์ และแผ่นผับ |
ได้เอกสารสรุปสูตรตำรับอาหารสมุนไพรที่เหมาะสมกับผุ้ป่วยแต่ละกลุ่มโรค โดยบอกระบุส่วนผสมและวิะีการเตรียมอาหาร ในรูปแบบเอกสารสำหรับเผยแพร่เช่น คู่มือขนาดพกพา โปสเตอร์ และแผ่นผับ ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
จัดทำกิจกรรมสื่อสารสาธารณะ | วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำมีกิจกรรมสื่อสารสาธารณะเพื่อให้ชุมชนได้รับรู้เกี่ยวกับสูตรตำรับอาหารสมุนไพรและสรรพคุณทางยา พร้อมทั้งสามารถนำไปใช้ประโยชน์เช่น การปรุงบริโภคเองได้ เป็นต้น ทั้งนี้รูปแบบกิจจกรรมมีได้ ออกรายการวิทยุจุฬาฯ เครื่อข่ายสถาบัน โดยสัมภาษณ์ทางโทรศัพท์อาหารเป็นยาสมุนไพร และออกรายการวิทยุ มอ. 88 รายการสภากาแฟ โดยสัมภาษณ์เรื่องอาหารเป็นยาสมุนไพร และการทำเอกสารเผยแพร่ |
ผลเป็นไปตามแผนที่วางไว้ ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ติดตามประเมิณผลโครงการ | วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำจัดกิจกรรมประชุมรวบรวมข้อมูลเพื่อทำแบบประเมิณ ประชุมสรุปการทำแบบประเมิณผล วิเคราะห์ข้อมูลจากแบบประเมิณที่ได้ |
- ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ประชุมคณะทำงานเพื่อปรับปรุงสูตรอาหารเป็นยาสมุนไพร | วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 14:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำจัดการประชุมเพื่อปรับปรุงสูตรอาหาร |
สามารถสรุปส่วนผสมของตำรับอาหารสมุนไพรแต่ละสูตรสตำรับ และคำนวนประมาณส่วนผสมได้อย่างคร่าว เพื่อนำไปทดลองทำจริง เพื่อพิสูจน์รสชาติอีกครั้ง ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
ประชุมคณะทำงานเตรียมจัดกิจกรรมตลาดนัดอุทยานอาหาร | วันที่ 1 มีนาคม 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำประชุมคณะทำงานเตรียมจัดกิจกรรมตลาดนัดอุทยานอาหาร วางรูปแบบของพื้นทีจัดกิจกรรม รายการอาหารสมุนไพรที่จัดแสดงในแต่ละวัน พร้อมทั้งข้อมูลที่จะเผยแพร่ในรูปแบบต่างๆ เช่น โปสเตอร์ เอกสารเผยแพร่ แผ่นผับ เป็นต้น และมีการประชุมสรุปงานผลของโครงการทั้งหมด |
ประชุมคณะทำงานเตรียมจัดกิจกรรมตลาดนัดอุทยานอาหาร วางรูปแบบของพื้นทีจัดกิจกรรม รายการอาหารสมุนไพรที่จัดแสดงในแต่ละวัน พร้อมทั้งข้อมูลที่จะเผยแพร่ในรูปแบบต่างๆ เช่น โปสเตอร์ เอกสารเผยแพร่ แผ่นผับ เป็นต้น และมีการประชุมสรุปงานผลของโครงการทั้งหมด ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
เตรียมพื้นที่สำหรับจัดนิทรรศการอุทยานอาหาร | วันที่ 18 มีนาคม 2557 เวลา 12:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำกำหนดพื้นที่เพื่อวางอุปกรณ์ต่างๆ สำหรับนิทรรศการ ทำการติดโปสเตอร์และวางพืชสมุนไพรตัวอย่าง |
จัดพื้นที่นิทรรศการเสร็จเรียบร้อย ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
จัดนิทรรศการตลาดนัดอุทยานอาหาร | วันที่ 19 มีนาคม 2557 เวลา 12:30ลักษณะกิจกรรมที่ทำ1.จัดโปสเตอร์ให้ความรู้ สาธิตการทำอาหารสมุนไพรและเครื่องดื่มสมุนไพร
|
ประชาชนมีความสนใจในการดูแลสุขภาพโดยใช้สมุนไพรเพิ่มขึ้น โดยใช้วิธรการสาธิตการทำอาหารสมุนไพร น้ำดื่มสมุนไพรให้ชิมฟรี ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
จัดการอบรมอาหารเป็นยาสมุนไพรให้แก่ผู้ประกอบการอาหาร | วันที่ 3 เมษายน 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำจัดการอบอรมการทำอาหารสมุนไพรให้แก่ผู้ประกอบการและผู้ที่สนใจ |
จัดการอบอรมการทำอาหารสมุนไพร จำนวน 6 ตำรับ 1. เมี่ยงตะไคร้ใบช้าพลู 2. ปลาต้มตะลิงปลิงขิง 3. แกงเลียงหัวปลี 4. ยำหัวปลี 5. น้ำตะไคร้ใบเตย ุ6. น้ำแก่นฝาง ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
วันที่ 10 เมษายน 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำจัดการอบอรมการทำอาหารสมุนไพรให้แก่ผู้ประกอบการและผู้ที่สนใจ |
จัดการอบอรมการทำอาหารสมุนไพร จำนวน 2 ตำรับ 1. ยำบุพชาติ 2. แกงเลียงข่าอ่อน ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
|||||
ประชุมสรุปงานโครงการ | วันที่ 11 เมษายน 2557 เวลา 10:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำ- |
- ปัญหา/แนวทางแก้ไข- ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |
||||
สรุปผลการสำรวจพื้นที่ทั้งหมดพร้อตำรับอาหารเป็นยาสมุไไพรสำหรับโรคต่างๆ | วันที่ 30 เมษายน 2557 เวลา 09:00ลักษณะกิจกรรมที่ทำดำเนินการจัดทำรายงาน |
สรุปข้อมูลเสร็จเรียบร้อย กำลังอยู่ในหว่างการตรวจทาน ปัญหา/แนวทางแก้ไขสมุไพรบางชนิดไม่มีรายงานที่เกี่ยวข้องกับสรรพคุณของตำรับอาหาร และบางชนิดไม่สอดคล้องกับสรรพคุณของตำรับอาหาร ข้อเสนอแนะต่อ สสส.- ความต้องการสนับสนุนจากพี่เลี้ยงและ สจรส.ม.อ.- ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ สสส.- |