เครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคภาคใต้

หน้าร้อนแบบนี้ ผู้บริโภคหลายคนคงนึกถึงเครื่องดื่มเย็นหลากหลายยี่ห้อ แต่ที่ขาดไม่ได้ในความคิดและที่ชื่นชอบคงหนีไม่พ้น"ชาโบราณ" ที่มีรูปแบบและชื่อเรียกต่างกันออกไป เช่น ชาโบราณ ชาแดง ชาซีลอน ชาดำ  เป็นต้น มีใครเคยสงสัยหรือเปล่าว่าสีที่เห็นสดใสนั้นแท้ที่จริงแล้วเป็นสีตามธรรมชาติหรือ มีการแต่งเติมเข้าไป

ตามกฎหมายได้จัดชาโบราณ เป็นผลิตภัณฑ์ประเภทชาปรุงสำเร็จพร้อมดื่ม ที่ทางการอนุญาตให้ใส่สีได้ แต่ต้องดำเนินการจดแจ้งขออนุญาติกันก่อน เพื่อจำกัดปริมาณสีที่ผสมเข้าไปไม่ให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของผู้บริโภค

หมายเหตุ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 196 พ.ศ.2543 ระบุเอาไว้ว่า ชาผงสำเร็จรูป ต้องมีคุณภาพและมาตรฐานดังนี้(1) มีความชื้นไม่เกินร้อยละ 6 ของน้ำหนัก (2) มีเถ้าทั้งหมดไม่เกินร้อยละ 20 ของน้ำหนักชาผงสำเร็จรูปแห้ง(3) มีกาเฟอีน ไม่น้อยกว่าร้อยละ 4.0 ของน้ำหนัก เว้นแต่เป็นชาผงสำเร็จรูปที่สกัดเอากาเฟอีนออกแล้ว ให้มีกาเฟอีนได้ในปริมาณที่ได้รับความเห็นชอบจาก อย. และ(4) เรื่องสี ซึ่งในประกาศระบุไว้ว่า "ไม่ให้ใส่สี" แม้จะแต่งกลิ่นและรสได้ แต่ห้ามใส่สีเด็ดขาดทั้งในชาผงสำเร็จรูปและใบชา จะยกเว้นก็เฉพาะชาปรุงสำเร็จพร้อมดื่มที่ไม่ได้ระบุเรื่อง การห้ามใส่สีเอาไว้

มีข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับการทดสอบปริมาณสีที่ผสมเข้าไปในชาผงโบราณ โดยวารสารฉลาดซื้อโดยเก็บตัวอย่างชาผงปรุงสำเร็จทั้งหมด 13 ยี่ห้อ ซึ่งเป็นการเก็บตามคำบอกเล่าของพ่อค้า แม่ค้านิยมซื้อมาขาย

การทดสอบพบว่า ชาผงปรุงสำเร็จทั้งหมด 13 ยี่ห้อ พบว่า มีเพียงแค่ 1 ตัวอย่างเท่านั้นที่ไม่พบการใส่สีสังเคราะห์เพิ่มเติม คือ  Yoku ซึ่งข้างซองไม่ได้แจ้งรายละเอียดใดๆเลย แจ้งเพียงแค่ ใบอนุญาตนำหรือสั่งอาหารเข้ามาในราชอาณาจักรเลขที่ 10-3-13-13446

สีผสมอาหารที่พบในการทดสอบครั้งนี้ คือ ซัลเซ็ต เย็ลโลว์ (Sunset yellow) และตาร์ตราซีน(Tartrazinine) ซึ่งเป็นกลุ่มสีที่ให้สีเหลือง,ปองโซ 4  อาร์(Ponceau 4R) และคาร์โมอีซีน(Carmoisine) กลุ่มสีที่ให้สีแดง และ บริลเลียนท์ บลู(Brilliant blue) กลุ่มสีที่ให้สีน้ำเงิน ซึ่งทั้งหมดเป็นสีผสมอาหารแบบสังเคราะห์

ในการทดสอบ พบว่า "ซันเซต เย็ลโลว์" เป็นสีที่พบในทุกตัวอย่าง(ยกเว้น Yoku ที่ไมีพบสีผสมอยู่เลย) ตัวอย่างที่พบมากที่สุดคือ ยี่ห้อ ตราแพะ (ชาซีลอน) ซึ่งมีถึง 7356.7 มิลลิกรัมต่อ 1 กิโลกรัม ซึ่งในการชงชาดื่ม 1 แก้ว ปริมาณชาชงปรุงสำเร็จที่ใช้ชงจะอยู่ที่ 2 ช้อนชา หรือ ประมาณ 10 กรัม เมื่อคำนวณดูแล้ว ปริมาณสีสังเคราะห์ ต่อการดื่มชาตราแพะ(ชาซีลอน) 1 แก้ว จะอยู่ที่ประมาณ73.56 มิลลิกรัม :ถือว่าเป็นปริมาณที่สูง โดยทั่วไปแล้วปริมาณที่ให้ใช้ได้โดยปลอดภัยกำหนดไว้ไม่เกิน 1 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ต่อวัน

ตัวอย่างอื่นๆที่พบสีในปริมาณสูงรองลงมา คือ ตรามังกรบิน(5091.60 มิลลิกรัม/1 กิโลกรัม) Racehorse(ตราม้าแข่ง)