เครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคภาคใต้

อย. คุมเข้มหน่อไม้ปี๊บ ออกโรงเตือนประชาชนให้ระมัดระวังการบริโภค โดยเฉพาะช่วงสงกรานต์กลับบ้านต่างจังหวัด แนะควรเลือกซื้อหน่อไม้ปี๊บที่มีการปรับกรดแล้วเท่านั้น ซึ่งมีรสเปรี้ยวบ้าง และที่สำคัญก่อนบริโภคทุกครั้งให้ต้มในน้ำเดือดนาน 20-30 นาที แล้วเทน้ำต้มทิ้ง เพื่อความปลอดภัยในการบริโภคและลดความเปรี้ยวด้วย อีกทั้งออกกฎเหล็กให้ผู้ผลิต ต้องผลิตหน่อไม้ปี๊บแบบปรับกรดแล้วเท่านั้นและต้องมีกระบวนการผลิตให้ได้มาตรฐานตามเกณฑ์ GMP ทางด้านผู้จำหน่ายทั้งค้าส่งและค้าปลีก ให้จำหน่ายเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่มีเครื่องหมาย อย. เท่านั้น นอกจากนี้ ยังมีมาตรการติดตามเฝ้าระวังอย่างเข้มงวด พร้อมลงพื้นที่ตรวจสอบในเดือนพฤษภาคมนี้ ทั้งสถานที่ผลิตและร้านค้า ผู้จำหน่ายตามตลาดค้าส่งต่าง ๆ ทั่วประเทศ หากพบผู้กระทำการฝ่าฝืน จะดำเนินการขั้นเด็ดขาด

นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา กล่าวถึงเหตุการณ์หน่อไม้ปี๊บที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2549 ที่ผ่านมาว่า จากการที่มีชาวบ้าน อ. บ้านหลวง จ. น่าน จำนวนกว่า 200 ราย ล้ม-ป่วยลงด้วยโรคอาหารเป็นพิษ “โบทูลึซึ่ม” โดยมีสาเหตุมาจากการบริโภคหน่อไม้ปี๊บที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการผลิตที่ถูกต้อง ทำให้ไม่สามารถฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ “คลอสตริเดียม โบทูลินัม” ที่สร้างสารพิษ “โบทูลินัมทอกซิน”ออกมาปนเปื้อนในหน่อไม้ปี๊บได้ ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยบางรายมีอาการรุนแรงถึงขั้นต้องใช้เครื่องช่วยหายใจและแม้ว่าผู้บริโภคจะได้รับสารพิษดังกล่าวแค่เพียงเล็กน้อยก็ตาม อาจจะทำให้ผู้บริโภคมีอันตรายถึงแก่ชีวิตได้หรือในบางรายอาจจะรอดชีวิต แต่ก็ไม่สามารถดำรงชีวิตและประกอบอาชีพได้อย่างปกติ จากเหตุการณ์ดังกล่าว จึงทำให้รัฐบาลต้องใช้งบประมาณในการรักษาพยาบาลผู้ป่วยสูงถึง 33 ล้านบาท

เลขาธิการ ฯ กล่าวต่อไปว่า อย. ตระหนักและเล็งเห็นถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้จากปัญหาดังกล่าวจึงมีมาตรการป้องกัน ดังนี้ 1. ผู้ผลิต ต้องดำเนินการผลิตหน่อไม้ปี๊บแบบปรับกรดเท่านั้น ซึ่งมีค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ไม่เกิน 4.6 เพื่อยับยั้งการเจริญของเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม และต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิตอาหารหรือ GMP โดยต้องขออนุญาตผลิตอาหารให้ถูกต้องตามกฎหมาย2. ผู้จำหน่าย ต้องจำหน่ายเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการอนุญาตจาก อย. แล้วเท่านั้น โดยหน่อไม้ปี๊บต้องมีฉลากถูกต้อง ซึ่งจะต้องระบุชื่อสถานที่ผลิต เดือนปีที่ผลิตหรือวันเดือนปีที่หมดอายุ และมีเครื่องหมาย อย. ส่วนภาชนะบรรจุต้องเป็นปี๊บใหม่ ไม่มีรอยบัดกรีฝา ตัวปี๊บไม่มีรอยบุบ บวม รั่ว รวมทั้งไม่ควรซื้อหน่อไม้ที่มีก้นปี๊บดำจากการเผาไหม้โดยตรงกับเปลวไฟ เพราะจะทำให้เกิดการปนเปื้อนของโลหะหนักจากภาชนะบรรจุ และ 3. ผู้บริโภค ต้องเลือกซื้อหน่อไม้ปี๊บที่มีการปรับกรดแล้ว ซึ่งมีรสเปรี้ยวบ้าง และที่สำคัญก่อนบริโภคทุกครั้งให้ต้มในน้ำเดือดนาน 20-30 นาที แล้วเทน้ำต้มทิ้ง เพื่อความปลอดภัยในการบริโภคและยังช่วยลดความเปรี้ยวได้ด้วย

เลขาธิการ ฯ กล่าวในตอนท้ายว่า นอกจากนี้ อย. ยังมีมาตรการติดตามเฝ้าระวังอย่างเข้มงวด และเอาจริงกับผู้กระทำผิดขั้นเด็ดขาด โดย อย. เตรียมลงพื้นที่ตรวจสอบในเดือนพฤษภาคมนี้ ทั้งสถานที่ผลิตหน่อไม้ปี๊บในภูมิภาคต่างๆ และร้านค้าตามตลาดค้าส่งและค้าปลีกต่าง ๆ ทั่วประเทศ หากพบว่าผู้ผลิตรายใดไม่ได้รับอนุญาตให้ตั้งโรงงานผลิตอาหารจะมีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 30,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หรือกรณีไม่ขึ้นทะเบียนตำรับอาหารจะมีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และหากสถานที่ผลิตไม่ผ่านตามเกณฑ์ GMP ผู้ผลิตจะต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาทส่วนผู้จำหน่าย หากพบว่ามีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีเครื่องหมาย อย. ซึ่งบ่งบอกว่าผลิตภัณฑ์นั้นไม่ได้ขึ้นทะเบียนหรือไม่ได้รับอนุญาตใช้ฉลาก จะถือว่าจำหน่ายอาหารที่ไม่ขึ้นทะเบียนมีโทษปรับ 1,000 - 10,000 บาท หรือจำหน่ายอาหารที่มีฉลากไม่ถูกต้องมีโทษปรับไม่เกิน 30,000 บาท และหากตรวจวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์แล้วพบว่ามีการปนเปื้อนของเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม หรือมีสารพิษ เช่น สารตะกั่วจากการบัดกรีฝา จะมีโทษฐานจำหน่ายอาหารไม่บริสุทธ์ มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปีหรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้ง