เครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคภาคใต้

เจตนารมณ์ของพ.ร.บ.ความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิด ขึ้นจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 ก็เพื่อให้ผู้บริโภค ซึ่งได้รับความเสียหายจากการใช้สินค้าไม่ต้องมีภาระในการพิสูจน์ความผิดพลาด บกพร่องของสินค้า แต่ให้ภาระดังกล่าวตกเป็นของ ผู้ผลิต ที่จะต้องพิสูจน์


แต่หลักการเจตนารมณ์ดังกล่าว ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของกฎหมายฉบับนี้อาจ ต้องถูกทำให้บิดเบือนไปจากหลักการ เมื่อกระทรวงสาธารณสุขกำลังจะมีการร่างกฎกระทรวงเพื่อกำหนดให้สินค้าบาง ประเภทได้รับการยกเว้น ไม่เป็นสินค้าในนิยามที่จะต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นตามกฎหมาย ดังกล่าว
น.ส.สารี อ๋องสมหวัง ผู้จัดการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค กล่าวว่า กฎกระทรวงดังกล่าว สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (สคก.) จะร่างกฎกระทรวงให้ยกเว้นยาและเครื่องมือแพทย์แล้ว ยังสอดไส้เพิ่มวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทและสารเสพติดอีกด้วย

สาระสำคัญของกฎกระทรวงที่ยกเว้นแก่สินค้าดังกล่าวระบุ ว่า ให้ยาและเครื่องมือแพทย์ สารเสพติด และวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ที่ผู้ให้บริการสาธารณสุข ได้ผลิตเพื่อนำมาใช้เฉพาะกับการบำบัดรักษาผู้ป่วยหรือสัตว์ เฉพาะรายที่ผ่านการตรวจหรือ ได้ผลิตตามคำสั่งของผู้ให้บริการสาธารณสุข ผู้ตรวจรักษา โดยไม่ได้ผลิตในลักษณะเดียวกับเพื่อขายแก่บุคคลทั่วไป เป็นสินค้าที่ได้รับการยกเว้น

ต่อการยกร่างกฎกระทรวงดังกล่าว ในฐานะองค์กรเอกชนที่เคลื่อนไหวเพื่อสิทธิ ผู้บริโภคมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน น.ส.สารี ให้ความเห็นว่า รู้สึกกังวลที่จะมีการยกเว้นให้กับสินค้าดังกล่าว เท่ากับว่าผลิตภัณฑ์ยาลดความอ้วนในคลินิกลดความอ้วนที่ส่วนใหญ่เป็นยาออก ฤทธิ์ต่อจิตประสาทแทบทั้งสิ้น ก็จะได้รับการยกเว้นตามกฎหมายนี้ไปด้วย ซึ่งสุดท้ายไม่เพียงแต่ 4 รายการที่ได้รับการยกเว้น แต่อาจได้รับการยกเว้นไปทั้งหมด

“ความพยายามจากฝ่ายวิชาชีพที่ต้องการให้ยาและเครื่อง มือแพทย์ รวมถึงวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทและสารเสพติดได้รับการยกเว้นตามพ.ร.บ.นี้ ก็เพื่อให้บุคลากรทางวิชาชีพไม่ต้องรับผิดชอบตามพ.ร.บ.นี้ ไม่ต้องเป็นผู้พิสูจน์ว่าสินค้าตนเองนั้นปลอดภัย เมื่อผู้บริโภคที่ได้รับความเสียหายฟ้องร้อง ในขณะที่การสำรวจสถานลดน้ำหนักพบว่าไม่ได้มาตรฐาน หากเป็นเช่นนี้ยังถือว่าไม่ต้องรับผิดชอบอีกหรืออย่างไร”

ผู้จัดการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค กล่าวว่า ผลสำรวจการเข้ารับบริการในสถานลดน้ำหนักหลายแห่งทั่วประเทศสะท้อนให้เห็นถึง ความไม่มีคุณภาพและมาตรฐาน มีการใช้ยา เช่น เฟนเตอมีน ซึ่งจัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ต่อ จิตประสาท และต้องได้รับการดูแลอย่างเข้มงวดจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แต่กระทรวงสาธารณสุขยังได้ผลักดันในการออกกฎกระทรวงเพื่อยกเว้นยาลดความอ้วน โดยคุณภาพการให้บริการยังเป็นคำถามต่อไป

“เตรียมส่งข้อมูลที่สำรวจมาให้กองการประกอบโรคศิลปะ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ แพทยสภา อย. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อดำเนินการตามกฎหมายที่รับผิดชอบต่อไป” น.ส.สารี กล่าว

ผู้จัดการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค กล่าวว่า ในวันที่ 2 มี.ค. 52 นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี และนายสาทิตย์ วงศ์หนองเตย รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี จะนัดภาคประชาชน ฝ่ายวิชาชีพ และหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องเข้าหารือเกี่ยวกับกฎกระทรวงดังกล่าว ยินดีที่จะให้ข้อมูลกับนายกรัฐมนตรี เพราะเป็นเรื่องที่คณะรัฐมนตรีเป็นผู้ ตัดสินใจ

“คาดหวังว่าในการหารือในวันที่ 2 มี.ค. หลายฝ่ายจะเห็นด้วยว่าไม่จำเป็นต้องออกกฎกระทรวงใดๆ โดยให้กฎหมายมีผลบังคับใช้ไปก่อน แต่หากพบว่ามีการฟ้องร้องเพิ่มขึ้นจากกฎหมายฉบับนี้ก็ยินดีที่จะให้มีการ ทบทวน ออกกฎกระทรวงเว้นให้กับเจ้าหน้าที่ของรัฐก็ได้ แต่ขณะนี้ยังไม่เห็นว่าจะมีการฟ้องร้องเพิ่มขึ้น”

น.ส.สารี กล่าวว่า ไม่มีประเทศใดในโลกที่มีกฎหมายลักษณะเดียวกันนี้ ไม่ว่าจะเป็นมาเลเซีย เยอรมนี ญี่ปุ่น ที่ยกเว้นสินค้า เหมือนที่ประเทศไทยกำลังดำเนินการอยู่ ซึ่งไม่แน่ใจว่าการยกเว้นดังกล่าวจะขัดต่อเจตนารมณ์ของกฎหมายในการคุ้มครอง ผู้บริโภคหรือไม่

ขณะที่นายวิทยา แก้วภราดัย รมว.สาธารณสุข (สธ.) เจ้ากระทรวงต้นเรื่อง ในการออกกฎกระทรวงดังกล่าว ระบุว่า สำหรับการออกกฎกระทรวงตามพ.ร.บ.ความรับผิดฯ จะต้องมีการฟังความคิดเห็นจากทุกฝ่าย ทั้งภาคประชาชน และแพทยสภา รวมถึงทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ก่อนที่จะมีการนำเข้าไปพิจารณาในการประชุมครม. ก่อนอย่างแน่นอนเพื่อไม่ให้เป็นการขัดเจตนารมณ์ของกฎหมาย

“ยืนยันว่าจำเป็นต้องมีการออกกฎกระทรวงแต่ไม่ใช่เพื่อการปกป้องแพทย์หรือบุคลากรทางสาธารณสุขแต่อย่างใด” เป็นคำยืนยันจากรมว.สาธารณสุข

รายงานโดย :ธีรวุฒิ สถิตภัทรกุล ผู้สื่อข่าวการเมืองโพสต์ทูเดย์: 26 ก.พ. 52